ហេតុអ្វីបានជាគេហៅថា «ប្លង់ទន់»?
ប្លង់ទន់លើអចលនវត្ថុ គឺជាឯកសារប្រភេទក្រដាសទន់ ឬគុណភាពទាប ដែលអាចមានជាច្រើនទម្រង់ហើយអាចធ្វើជាសក្ខីភាពនៃការកាន់កាប់ក្នុងនោះអាចមានជាការបញ្ជាក់ដោយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន (ភូមិ ឃុំ ឬអាចដល់ថ្នាក់ស្រុក) ឬអាចជាលិខិតទិញលក់ ឬកិច្ចសន្យាផ្ទេរសិទ្ធិយ៉ាងសាមញ្ញដែលពុំមានអាជ្ញាធរដឹងឮឡើយ។ បើទោះបីជាច្បាប់ភូមិបាលត្រូវបានអនុម័តចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០១ មក ព្រមទាំងមានលិខិតបទដ្ឋានក្រោមច្បាប់ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានចេញជាបន្តបន្ទាប់ក៏ពិតមែន ក្បាលដីភាគច្រើននៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានៅតែមិនទាន់បានចុះបញ្ជីត្រឹមត្រូវនៅឡើយ។ ហេតុនេះទើបមានក្បាលដីមួយចំនួនមានត្រឹមប្លង់ទន់ ដែលទន់ទាំងក្រដាស ហើយទន់ទាំងប្រសិទ្ធភាពក្នុងផ្លូវច្បាប់។ អ្នកដែលមានប្លង់ទន់ ត្រូវបានទទួលស្គាល់ថាជាអ្នករស់នៅ (ឬកាន់កាប់) លើទីតាំងអចលនវត្ថុតែប៉ុណ្ណោះ ដែលទាមទារឲ្យមានការវិនិច្ឆ័យ និងការបញ្ជាក់តាមផ្លូវច្បាប់ថាគាត់ពិតជាភោគីដែលបំពេញលក្ខខណ្ឌគតិយុត្តិសម្រាប់ការទទួលបានសិទ្ធិភោគៈ និងកម្មសិទ្ធិជាស្ថាពរ។ ប្រសិនបើអចលនវត្ថុមានតែប្លង់ទន់ ហានិភ័យមួយដែលអាចកើតមានឡើងគឺការទាមទារពីសំណាក់ភាគីផ្សេងៗគ្នា ដោយរាប់បញ្ចូលទាំងរដ្ឋផងដែរ។ បញ្ហាដែលតែងតែកើតមានឡើងញឹកញាប់មួយទៀតគឺព្រំប្រទល់មិនច្បាស់លាស់ និងអាចមានចំណែកដីដែលអ្នកជាប់ព្រំទាមទារ។ ក្នុងករណីខ្លះទីតាំងដីដែលបុគ្គលឯកជនកាន់កាប់ដោយមានប្លង់ទន់ តាមពិតជាដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋដែលមិនអាចឲ្យបុគ្គលណាម្នាក់ចាប់យក ឬចុះបញ្ជីកម្មសិទ្ធិបាននោះឡើយ។ ចំណុចនេះហើយដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានខិតខំប្រឹងប្រែងអនុវត្តនូវ «គោលនយោបាយចាស់ សកម្មភាពថ្មី» ដែលមានយុវជនស្ម័គ្រចិត្តចុះវាស់វែងដីធ្លី ដើម្បីចុះបញ្ជីជូនប្រជាពលរដ្ឋឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ដែលបានទទួលនូវការអបអរសាទរ និងគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋ និងសាធារណមតិជាតិ និងអន្តរជាតិ។ ហេតុអ្វីបានជាគេហៅថា «ប្លង់រឹង»? ប្លង់ រឹង គឺរឹងទាំងក្រដាស រឹងទាំងប្រសិទ្ធភាពតាមផ្លូវច្បាប់។ ឯកសារប្លង់រឹងអាចជា ប័ណ្ណសម្គាល់សិទ្ធិកាន់កាប់អចលនវត្ថុ ប័ណ្ណសម្គាល់សិទ្ធិកាន់កាប់ប្រើប្រាស់ដីធ្លី ឬវិញ្ញាបនបត្រសម្គាល់ម្ចាស់អចលនវត្ថុ ដែលបានបញ្ជាក់អំពីការចុះបញ្ជីអចលនវត្ថុនៅរដ្ឋបាលសុរិយោដី។ ប័ណ្ណប្រភេទទីមួយ និងទីពីរសម្គាល់សិទ្ធិភោគៈ ដែលជាទូទៅត្រូវបានចេញដោយអាជ្ញាធរភូមិបាល ស្របទៅតាមនីតិវិធីនៃការចុះបញ្ជីដាច់ដោយដុំ ដែលធ្វើឡើងយោងទៅតាមការស្នើសុំរបស់សាមីខ្លួនអ្នកកាន់កាប់។ ប័ណ្ណប្រភេទទីបីគឺជាសក្ខីភាពនៃកម្មសិទ្ធិស្ថាពរដែលចេញជូនបន្ទាប់ពីបញ្ចប់ដំណើរការចុះបញ្ជីជាប្រព័ន្ធ ដែលបានផ្តួចផ្តើមឡើងដោយក្រសួង រៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ នៅតាមតំបន់វិនិច្ឆ័យនានាដែលបានកំណត់ដោយក្រសួង។ ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិស្ថាពរ គឺជាសក្ខីភាពនៃសិទ្ធិលើអចលនវត្ថុដែលមានភាពរឹងមាំបំផុតចំណែកឯប័ណ្ណកាន់កាប់តំណាងឲ្យសិទ្ធិភោគៈដែលអាចជាកម្មវត្ថុ នៃការជំទាស់ពីសំណាក់តតិយជនឬរដ្ឋ ទាក់ទងទៅនឹងសិទ្ធិ ទំហំអចលនវត្ថុ ឬព្រំប្រទល់។ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី ក្នុងខណៈដែលប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិស្ថាពរមិនអាចស្នើសុំបានតាមចិត្ត ចង់របស់សាមីខ្លួន (ពោលគឺត្រូវរង់ចាំដំណើរការចុះបញ្ជីជាប្រព័ន្ធដែលរដ្ឋផ្តួចផ្តើមឡើង) សាមីអ្នកកាន់កាប់អាចស្នើសុំចុះបញ្ជីដីដាច់ដោយដុំ ដើម្បីទទួលបានប័ណ្ណភោគៈជាផ្លូវការដែលមានភាពរឹងមាំសមគួរតាមផ្លូវច្បាប់។ ៣. ដំណើរការផ្ទេរសិទ្ធិលើអចលនវត្ថុ ដោយហេតុថាប្លង់ទន់នៃអចលនវត្ថុពុំមានការកំណត់ទទួលស្គាល់ពេញលេញតាមផ្លូវច្បាប់ ការផ្ទេរសិទ្ធិលើអចលនវត្ថុដែលមានប្លង់ទន់ តាមធម្មតាធ្វើឡើងតាមរយៈការបញ្ជាក់លើលិខិតផ្ទេរសិទ្ធិ (ជាការលក់ ឬធ្វើអំណោយ) ពីសំណាក់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ចាប់ពីកម្រិតរដ្ឋបាលថ្នាក់ភូមិ ឃុំ រហូតដល់ថ្នាក់ស្រុក ឬខ័ណ្ឌ។ ជាទូទៅ ដំណើរការផ្ទេរសិទ្ធិបែបនេះមានលក្ខណៈងាយស្រួល ឆាប់រហ័ស និងចំណាយតិច ដោយសារបច្ចុប្បន្នពុំទាន់មានយន្តការសម្រាប់ប្រមូលពន្ធលើការផ្ទេរសិទ្ធិក្នុងប្លង់ទន់។ ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងនេះភាគីអ្នកទិញអចលនវត្ថុ (អនុប្បទានិក) នឹងត្រូវទទួលយកហានិភ័យនានាដែលពាក់ព័ន្ធនឹងភាពស្រពេចស្រពិលនៃសិទ្ធិ ក្នុងប្លង់ទន់ ព្រមទាំងកាតព្វកិច្ចដែលពាក់ព័ន្ធ។ បន្ទាប់ពីការបញ្ចប់ដំណើរការអង្កេតផ្ទៀងផ្ទាត់អំពីសិទ្ធិរបស់អ្នកលក់រួចហើយ ដែលអាចឲ្យអ្នកទិញអាចទទួលយកបាន គូភាគីអាចតាក់តែងកិច្ចសន្យាដែលមានចែងអំពីលក្ខខណ្ឌ សិទ្ធិ និងកាតព្វកិច្ចរបស់គូភាគីយ៉ាងលម្អិត រាប់បញ្ចូលទាំងដំណាក់កាលបង់ប្រាក់ថ្លៃទិញអចលនវត្ថុ ដោយអនុលោមទៅតាមដំណាក់កាលនៃការចាត់ចែងផ្ទេរសិទ្ធិ។ ក៏ប៉ុន្តែកិច្ចសន្យាបែបនេះគ្រាន់តែជាឯកសារនៃការព្រមព្រៀងគ្នាជាលក្ខណៈឯកជនរវាងគូភាគីតែប៉ុណ្ណោះ ដោយមិនអាចយកទៅចាត់ចែងផ្ទេរកម្មសិទ្ធិបានឡើយ។ ដើម្បីចាត់ចែងផ្ទេរសិទ្ធិលើអចលនវត្ថុបាន គូភាគីត្រូវបំពេញបែបបទលើលិខិតយថាភូត ដោយប្រើប្រាស់ទម្រង់របស់រដ្ឋបាលសុរិយោដី ដែលហៅថាលិខិតលក់ផ្តាច់ (Vente Definitive) និងផ្តិតស្នាមមេដៃនៅចំពោះមុខមន្ត្រីមានសមត្ថកិច្ច។ ឯកសារគាំទ្រដែលត្រូវការនៅក្នុងដំណើរការផ្ទេរសិទ្ធិនេះ រួមមានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសញ្ជាតិខ្មែរ ឬលិខិតបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណណាមួយផ្សេងទៀតដែលអាជ្ញាធរសុរិយោដីទទួលយកបាន ព្រមទាំងលិខិតប្រគល់សិទ្ធិដែលមានផ្តិតមេដៃម្ចាស់ហ៊ុនទាំងអស់ អនុញ្ញាតឲ្យអ្នកតំណាងជារូបវ័ន្តបុគ្គលបំពេញកិច្ចក្នុងនាមនីតិបុគ្គល ក្នុងករណីដែលភាគីណាមួយជាក្រុមហ៊ុន។ លិខិតប្រគល់សិទ្ធិនេះ អាចតម្រូវឲ្យមានការបញ្ជាក់ពីមេធាវី និង/ឬអាជ្ញាធរឃុំឬសង្កាត់។ នៅពេលមន្ត្រីសុរិយោដីបំពេញនីតិវិធី និងបែបបទក្នុងសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួនរួចហើយ ច្បាប់តម្រូវឲ្យបង់ពន្ធប្រថាប់ត្រាលើការផ្ទេរសិទ្ធិលើអចលនវត្ថុ (ដែលបច្ចុប្បន្ននេះអត្រាពន្ធគឺ ៤ ភាគរយ នៃតម្លៃអចលនវត្ថុ ដែលវាយតម្លៃដោយអាជ្ញាធរពន្ធដារ)។ ក្រោយពីបង់ពន្ធត្រឹមត្រូវរួចរាល់ហើយ អាជ្ញាធរសុរិយោដីនឹងបញ្ចប់នីតិវិធីនៃការផ្ទេរសិទ្ធិ ដោយធ្វើការចុះបញ្ជីការផ្ទេរនេះនៅក្នុងកំណត់ត្រាផ្លូវការ ព្រមទាំងចារនិទ្ទេសសម្គាល់នូវការផ្ទេរសិទ្ធិលើឯកសារប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិ ជាការបញ្ចប់ដំណើរការផ្ទេរសិទ្ធិជាផ្លូវការនិងដោយស្របច្បាប់៕
No comments:
Post a Comment